Wielkopolski Atlas Ornitologiczny

Dodatki

1. Wybrane układy odniesienia używane w Polsce

GUGiK 1965

Konstrukcja tego układu jest równie kuriozalna, jak większość tworów minionej epoki. Jego opis byłby długi, skomplikowany i bezużyteczny. Warto jedynie wiedzieć, że obowiązywał on w PRL i był używany do celów cywilnych. Do dzisiaj część map (np. turystycznych) bazuje jeszcze na tym układzie, ale jest on sukcesywnie wypierany i zastępowany nowszym układem 1992.

PUWG 1992

Jednolity dla całej Polski układ stosowany do map topograficznych w skali 1:10 000 i mniejszych. Układ ten bazuje na elipsoidzie GRS80 i wykorzystuje odwzorowanie Gaussa-Krügera z południkiem osiowym E 19°. Wadą tego układu są zniekształcenia liniowe wzrastające wraz z oddalaniem się od południka środkowego (na wschodzie Polski mogą dochodzić do prawie metra na kilometr), zaletą zaś brak klinów wynikających z podziału na strefy wewnątrz kraju. W tym właśnie układzie zostaną przygotowane mapy gatunkowe w Atlasie. Dane, które z racji na dostępność map kartograficznych, są zbierane w układzie 1942 zostaną później przeliczone do układu 1992. Dzięki tej operacji zniknie niejednolitość współrzędnych wynikająca z przebiegu granicy między dwiema strefami układu 1942 (która pechowo przypadła akurat na środek Wielkopolski)

Pułkowo 1942

Układ ten, swego czasu, był wykorzystywany do celów wojskowych w Układzie Warszawskim (był więc tajny). Obecnie jest stosowany do celów cywilnych przy opracowywaniu map średnio- i małoskalowych (1:25 000 - 1:500 000). Elipsoidą odniesienia jest elipsoida Krasowskiego. Zastosowano odwzorowanie Gaussa-Krügera z południkami osiowymi poprowadzonymi co 6°. Podział na strefy zmniejsza zniekształcenia, ale wprowadza jednocześnie niejednolitość współrzędnych. W trakcie zbierania danych do WAO będziemy korzystać z tego właśnie układu, co wynika z łatwego dostępu do dobrej jakości map wydanych przez Oddział Topograficzny Sztabu Generalnego WP.

WGS 84

Jest to układ współrzędnych geograficznych, czyli określających położenie na powierzchni ziemi przy pomocy wielkości kątowych (długość i szerokość geograficzna). Z reguły nie stosuje się go do określania współrzędnych na mapach, lecz do nawigacji w systemie GPS. Każdy odbiornik GPS można przystosować do wyświetlania współrzędnych w dowolnym układzie wprowadzając odpowiednie parametry transformacji.

2. Układ odniesienia 1942 w odbiorniku GPS

W układzie Pułkowo 1942 teren Polski podzielony jest na trzy strefy, których południkami środkowymi są południki 15°, 21° oraz 27°. Granice tych stref przebiegają przez 18-sty i 24-ty południk. Większa cześć Wielkopolski znajduje się w strefie trzeciej, zaś wschodnia część regionu należy do strefy czwartej tego układu. Aby odbiornik GPS mógł współpracować z mapą w układzie odniesienia Pułkowo 1942 należy wprowadzić następujące wartości dla parametrów User Datum (układ odniesienia): dx: 24, dy: -124, dz: -82, da: -108, df: 0.0048080. Wartości parametrów User Grid (siatka mapy) wprowadzamy w zależności od strefy:

Strefa	Południk środkowy	Long. origin	False E	False N	Scale
3	15	15	350000	0	1.000
4	21	21	450000	0	1.000

3. Wyznaczanie granic kwadratów na mapie

Granice kwadratów atlasowych biegną zawsze po współrzędnych dzielących się przez pięć. Na mapach współrzędne poprowadzono co 2 km, obserwatorzy będą więc musieli dorysować (albo wyobrazić) sobie brakujące granice kwadratów. Po wyznaczeniu granic kwadratów warto ustalić ich numerację i dla ułatwienia wpisać odpowiednie etykiety na mapie. W tym celu pomocne będą mapy zamieszczone na stronach internetowych WAO. Wypełniając formularz kwadratu można także identyfikować kwadrat podając jego skrajne współrzędne (zachodnią i południową). Można też odczytać numer kwadratu z tabeli (Kwadraty.xls, do pobrania ze stron WAO), która zawiera spis kwadratów wraz z ich numeracją, strefą układu 1942 oraz skrajnymi współrzędnymi. W ostateczności można także podać nazwę największej miejscowości leżącej w kwadracie.